Od 1 lipca 2024 na terenie całego województwa należy pozbywać się kotłów i pieców niespełniających wymogów emisyjnych 3 klasy normy PN-EN 303-5:2012. Od 1 lipca 2028 r. wprowadza się zakaz palenia w kotłach i piecach spełniających wymogi emisyjne klas 3. i 4.

Szykuje się zakaz ogrzewania domów węglem i drewnem na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Zarząd województwa przygotował projekty tzw. Uchwał antysmogowych.

Uchwały dotyczą miast i terenów wiejskich. Zakładają ona całkowity zakaz używania w piecach tzw. paliw stałych, czyli węgla i drewna. Różny jest natomiast czas wejścia w życie tego zakazu – w przypadku miast miałby to być rok 2030, w przypadku obszarów wiejskich – 2035.

Te regulacje mają służyć poprawie jakości powietrza w regionie.

Początek sezonu grzewczego to szczególnie dla miast początek sezonu smogowego. Ogrzewanie domów słabej jakości węglem, spalanie śmieci, przestarzałe piece są składową tego problemu.

Walka o czyste powietrze w gminie, województwie jak i w kraju przybrała kilka lat temu formę miejscowego prawa. Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego proceduje nad tzw. uchwałą antysmogową. Uchwała z jednej strony określiła katalog niedozwolonych paliw, a z drugiej wprowadziła harmonogram likwidacji pieców na węgiel. Na jej mocy od wskazanego terminu obowiązywać będzie zakaz palenia w kotłach niespełniających określonych wymogów

Właściciele budynków, którzy nadal będą ich używać muszą liczyć się z surowymi karami, bowiem po tej dacie używanie zabronionych uchwałą kotłów stanie się wykroczeniem z art. 334 Prawa ochrony środowiska.

Policjanci, strażnicy gminni i inspektorzy ochrony środowiska będą mogli nakładać mandaty za niestosowanie się do zakazu, a upoważnieni pracownicy prezydentów, wójtów, burmistrzów kierować do sądów wnioski o ukaranie grzywną.

Warmińsko-mazurskie obok podlaskiego jest ostatnim województwem, w którym nie funkcjonowały do tej pory uchwały antysmogowe. Aż do teraz.

Do lamusa odejdą również bezwarunkowo węgiel brunatny oraz wilgotne biomasy. Na cenzurowanym będą także drzewo (dopuszczalne będzie drewno sezonowane o wilgotności poniżej 20 procent) i pellet drzewny.

Żeby przybliżyć zapisy projektów uchwał pragniemy przedstawić ich streszczenie - projekty określają te same ograniczenia i zakazy dla obszarów miast, jak i dla obszarów poza miastami, jedynie różnią się terminami wprowadzenia odpowiednich ograniczeń.

„Uchwały antysmogowe” dla obszarów miast województwa warmińsko-mazurskiego/ oraz dla obszarów poza miastami - założenia:

  • Od dnia wejścia w życie uchwały:

zakaz stosowania we wszystkich instalacjach, niezależnie od posiadania prawa własności użytkowanej instalacji, spalania paliw stałych najgorszej jakości, zakazanych w przepisach prawa, tj.:
- węgla brunatnego,
- mułów węglowych,
- flotokoncentratów,
- dowolnych mieszanin paliw zawierających mniej niż 85% węgla kamiennego,
- niespełniających wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych,
- niesortowanych,
- dla których nie wystawiono wymaganego świadectwa jakości
oraz
- paliw zawierających biomasę stałą o wilgotności powyżej 20%.

  • W przypadku dostępności sieci ciepłowniczej lub gazowej lub/i technicznych i ekonomicznych możliwości podłączenia do tych sieci:

Właściciele instalacji zamontowanych i użytkowanych przed dniem wejścia w życie uchwały,
- od 1 sierpnia 2027 r. (2029 r. dla obszarów poza miastami) dla kotłów poniżej klasy 3 (pozaklasowe „kopciuchy”)
- od 1 sierpnia 2029 r. (2032 r. dla obszarów poza miastami) dla kotłów klasy 3 i 4
- od 1 stycznia 2030 r. (2035 r. dla obszarów poza miastami) dla kotłów klasy 5 (dot. paliw węglowych, zgodnie z PEP2040)
- od dnia wyłączenia z eksploatacji dla kotłów klasy 5 (dot. biomasy stałej drzewnej) zobowiązani będą do stosowania:
- paliwa gazowego,       
- gazu płynnego LPG,                   
- lekkiego oleju opałowego.

Tzn., że po tych terminach można:

  • podłączyć się do sieci ciepłowniczej lub
  • zamontować i użytkować wyłącznie instalację gazową lub olejową na ww. paliwa lub
  • stosować odnawialne źródła energii (np. pompy ciepła, fotowoltaika).

W przypadku obecnie użytkowanych instalacji spełniających wymagania ekoprojektu i rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe (zwanym dalej rozporządzeniem MRiF) możliwe jest stosowanie biomasy stałej pochodzenia drzewnego o wilgotności poniżej lub równej 20% do dnia wyłączenia tej instalacji z eksploatacji, natomiast spalanie w nich węgla kamiennego i paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem węgla możliwe jest do dnia 31 grudnia 2029 r. (2034 r. dla obszarów poza miastami).

Dopuszcza się w miejscowych ogrzewaczach pomieszczeń (np. kominkach) niespełniających wymagań ekoprojektu spalanie biomasy stałej pochodzenia drzewnego o wilgotności poniżej lub równej 20% do dnia 31 lipca 2029 r. (2032 r. dla obszarów poza miastami), a w spełniających wymagania ekoprojektu dopuszcza się spalanie bez ograniczeń czasowych.

Właściciele instalacji oddanych do eksploatacji po dniu wejścia w życie uchwały, dla których w dniu wejścia w życie uchwały nie było ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych lub organ wniósł sprzeciw (a tym samym nie były w trakcie montażu), od dnia wejścia w życie uchwały, zobowiązani będą do stosowania wyłącznie:
- paliwa gazowego,
- gazu płynnego LPG,
- lekkiego oleju opałowego.

Tzn.: mają obowiązek:

  • podłączyć się do sieci ciepłowniczej lub
  • zamontować i użytkować wyłącznie instalację gazową lub olejową na ww. paliwa lub
  • stosować odnawialne źródła energii (np. pompy ciepła, fotowoltaika).

Wyjątek: Powyższy nakaz nie obowiązuje instalacji nowych, które w dniu wejścia w życie uchwały, będą już w trakcie montażu lub których montaż jest planowany, bo decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna lub dokonano zgłoszenia robót budowlanych, a właściwy organ nie wniósł sprzeciwu przed wejściem w życie uchwały. Dla tych instalacji warunki i terminy obowiązują odpowiednio jak dla ww. instalacji zamontowanych i użytkowanych przed dniem wejścia w życie uchwały.

  • W przypadku braku sieci lub braku możliwości technicznych i ekonomicznych podłączenia do sieci ciepłowniczej lub gazowej:

po wejściu w życie uchwały właściciele instalacji (pozaklasowej lub 3/4/5 klasy), w momencie zakończenia żywotności tej instalacji będą mogli spalać paliwa stałe (węgiel kamienny do dnia 31 grudnia 2029 r. (2034 r. dla obszarów poza miastami), natomiast biomasę drzewną o wilgotności poniżej lub równej 20% - bezterminowo) pod warunkiem zamontowania instalacji spełniającej wymogi ekoprojektu lub rozporządzenia MRiF.

  • W przypadku zapewnienia przez operatorów sieci ciepłowniczej lub gazowej, po wejściu w życie uchwały, dostępu do tych sieci lub zaistnieje możliwość techniczna i opłacalność ekonomiczna podłączenia instalacji do istniejącej sieci:

instalacje oddane do eksploatacji przed dniem wejścia w życie uchwały tj.:

- poniżej klasy 3 (bezklasowe „kopciuchy”);
- klasy 3 i 4;

mogą być eksploatowane przez okres nie dłuższy niż 10 lat od daty zapewnienia możliwości podłączenia do sieci.